De laatste vijver

• By Gerard Reijmer
• 2 Comments

Tot aan de jaren vijftig van de vorige eeuw en lang, lang daarvoor werd de Europese rivierkreeft uitgezet in slotgrachten en vijvers bij kastelen en landerijen om ze later goed bereid op de tafels van de notabele kasteelheren te doen belanden. Een delicatesse was het. Een paar jaar geleden was er in heel Nederland echter nog maar één vijver te vinden met de allerlaatste populatie van zo’n 600 kreeftjes. Het einde van de soort leek nabij.

Waarom dreigt de Europese rivierkreeft uit te sterven? Minder belangrijke factoren die daaraan bijgedragen zijn overbevissing en het feit dat beken en rivieren door de mens werden rechtgetrokken waardoor de ondiepe, met planten begroeide delen waar de kreeft zich zo graag ophoudt verdwijnen. Maar zijn belangrijkste vijand bleek de introductie van de Amerikaanse rivierkreeft. Niet zijn exotische soortgenoot zelf leverde het gevaar, wel de kreeftenpest die de meeste exemplaren bij zich dragen. De Amerikaanse rivierkreeft is zelf immuun voor deze ziekte, de Europese gaat er aan dood. En waar de Amerikaanse rivierkreeft zich als een plaag in onze wateren verspreidde, stierf de Europese rivierkreeft bijna uit. De laatste vijver waar de soort zich wist te handhaven ligt op het landgoed Groot Warnsborn in Arnhem.
Toen werd het echt tijd voor actie. Onderzoekers van Alterra, onderdeel van de Universiteit van Wageningen, zetten samen met Gelders Landschap en Kasteelen (GLK), de beheerder van het landgoed, een kweekprogramma op. Ze visten een zestal vrouwelijke en een zestal mannelijke kreeftjes uit de vijver en begonnen op de universiteit van Wageningen een kweekprogramma.

Afgelopen week werden de eerste 100 exemplaren van de ruim 300 gekweekte kreeften uitgezet in een tweede vijver op het landgoed Groot Warnsborn. Volgens Fabrice Ottburg, projectleider bij Alterra, is het de bedoeling om de Europese rivierkreeft in tien geselecteerde afgesloten vijvers te herplaatsen om zo een eerste impuls te geven aan de herintroductie van deze soort. Later zullen dan misschien beken kunnen volgen. In de tussentijd is het hopen dat de Europese rivierkreeft een resistentie ontwikkeld tegen de kreeftenpest -in Duitsland zijn al resistente exemplaren gevonden, dus er is hoop. Tot die tijd kan de populatie zich gedeeltelijk herstellen. En tot die tijd kunnen we ook niet genieten van de smaak van de Europese rivierkreeft. Beter is het om massaal de Amerikaanse rivierkreeftsoorten -die ook zeer smakelijk zijn- te vangen en te eten. Ecoloog Fabrice Ottburg is daar waarschijnlijk een groot voorstander van omdat hij vertelt dat de Amerikaanse rivierkreeftsoorten door hun grote aanwezigheid in de Nederlandse zoete wateren het ecologisch evenwicht dreigen te verstoren. Om de Europese rivierkreeft te redden moeten we de Amerikaanse variant op de menukaart zetten! Bij deze een oproep aan alle restaurants van Nederland!

fotografie: Henk Braam
tekst: Gerard Reijmer